Legionella

Wat is legionella?

Legionella is een bacterie die een (ernstige) longontsteking kan veroorzaken bij mensen. Op dit moment zijn er 52 soorten Legionella geïdentificeerd. De meeste infecties in Europa worden veroorzaakt door Legionella pneumophila serotype 1. Verder bestaat het type Legionella pneumophila serotype 2-14, dat ongeveer een kwart van de ziektegevallen veroorzaakt. De overige soorten legionella veroorzaken minder dan 10 procent van de ziektegevallen. Van onder andere de volgende soorten legionella is het bekend dat ze schadelijk zijn voor de gezondheid:

• Legionella anisa
• Legionella birminghamensis
• Legionella dumoffii
• Legionella feeleii
• Legionella gormanii
• Legionella hackeliae
• Legionella jordanis
• Legionella micdadei
• Legionella tusconensis
• Legionella wadsworthii
• Legionella waltersii

Legionella besmetting – de kenmerken

Afhankelijk van het type legionella zijn de gevolgen en verschijnselen verschillend. In het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten legionella infecties: de veteranenziekte en de legionellagriep.

Veteranenziekte

Legionella pneumophila, ook wel bekend als de veteranenziekte, is een ernstige vorm van longontsteking die wordt veroorzaakt door de legionellabacterie. De veteranenziekte kan dodelijke gevolgen hebben. De incubatietijd van de veteranenziekte ligt tussen de 2 en 20 dagen. Er zijn diverse verschijnselen waaraan u deze ziekte kunt herkennen zoals spierpijn, hoge koorts, kortademigheid, extreme vermoeidheid , verwardheid en snel opkomende hoofdpijn. Het is essentieel om contact op te nemen met de huisarts.

Legionellagriep

Een tweede vaak voorkomende vorm van een legionella besmetting is een legionellagriep. De legionellagriep wordt ook wel de Pontiac-fever genoemd en kan worden gezien als de lichte vorm van de veteranenziekte. De legionellagriep verloopt als een normale griep en is niet gevaarlijk voor de mens. Wanneer u last heeft van de legionellagriep voelt u zich ongeveer 2 tot 5 dagen grieperig. Verschijnselen die u zich onder andere kunt ervaren is spierpijn, hoofdpijn en koorts. Meestal gaan de klachten zonder behandeling over, maar geadviseerd wordt om contact op te nemen met de huisarts.

Neem vrijblijvend contact op met onze adviseurs

Wanneer ontstaat legionella?

Legionella besmetting kan alleen plaatsvinden door het inademen van aërosolen met een hoge concentratie van de legionellabacterie. Aërosolen zijn kleine waterdruppeltjes die vrijkomen bij vernevelde tappunten zoals bij douches, fonteinen, luchtbevochtigers, airconditioning systemen, whirlpools en koeltorens. Het is dus niet mogelijk om een legionella besmetting op te lopen bij het drinken van water besmet met legionella.

Een kleine hoeveelheid van de legionellabacterie is niet gevaarlijk, maar de mogelijkheid bestaat dat de legionellabacterie zich gaat vermenigvuldigen. In optimale omstandigheden kan de legionellabacterie zich vermenigvuldigen tot een kolonie van miljoenen stuks.

Temperatuur van water en legionella

De optimale groeiomstandigheid voor de bacteriën is stilstaand water. Afhankelijk van de watertemperatuur groeit legionella hard of minder hard. Bij een watertemperatuur van 20 graden Celsius of lager is het vrijwel onmogelijk voor legionella om te groeien. Bij een temperatuur van 70 graden Celsius of hoger zal de legionella vrijwel direct sterven.

De optimale temperatuur voor legionella bevindt zich tussen de 32 en 42 graden Celsius. Deze watertemperatuur is voor legionella ideaal om zich te vermenigvuldigen. Bij een watertemperatuur van 48 tot 50 graden Celsius kan de bacterie overigens (kort) overleven, maar kan deze zich niet meer vermenigvuldigen.

Biofilm en legionellavorming

Biofilm is een slijmvormige laag die zich heeft gevormd aan de binnenkant van een waterleiding of op de bodem van waterreservoirs. Hierbij geldt dat hoe meer biofilm er aanwezig is, hoe meer legionella er kan groeien. Biofilm is afhankelijk van diverse factoren zoals het leidingmateriaal, de doorstroming van water en de waterkwaliteit.

Bepaalde materialen kunnen stoffen afgeven die de groei van biofilm bevorderen. De mate van groeibevordering wordt gemeten aan de hand van de biomassa-productiepotentie (BPP). Biofilm groeit voornamelijk op materialen met een BPP van minimaal 400. Materialen die een lagere BPP hebben zijn onder andere RVS (45 – 50), koper (100 – 193) en PVC-U (82 – 365).

Materialen die een hogere BP hebben zijn onder andere PE-40 (463 – 1542), PE-80 (355 – 1750) en PP (352 – 1393). Zoals u ziet ligt de BPP in sommige gevallen hoger en in andere gevallen juist lager dan 400. Dit is afhankelijk van de producten van de leidingen. Geadviseerd wordt om de exacte BPP op te vragen bij product.

Waar komt veel legionella voor?

Legionella kan zich op verschillende locaties ontwikkelen. De groei is voornamelijk afhankelijk van bovenstaande factoren. Plaatsen waar legionella regelmatig voorkomt zijn onder andere:

• Zwembaden
• Whirlpools
• Bubbelbaden
• Openbare douches
• Sproei installaties
• Luchtbevochtigers
• Drinkwaterinstallaties

Verder komt legionella regelmatig voor in de tuinbouw. Vooral in de glastuinbouw wordt regelmatig met waterbassins gewerkt. Hierin wordt regelmatig regenwater opgevangen. Tijdens warmere periodes kan de watertemperatuur oplopen tot 25 graden of hoger. Hierdoor kan de legionellabacterie zich snel vermenigvuldigen.

Neem vrijblijvend contact op met onze adviseurs

Legionella – Wetgeving en regels

Om legionella besmetting te voorkomen zijn er strenge regels opgesteld door de Nederlandse overheid. Vindt meer informatie over Legionella bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Risicolocaties en legionella besmetting

Vooral voor risicolocaties zijn de regels strikt. Hieronder vallen onder andere ziekenhuizen, verzorgingshuizen, hotels en campings met openbare douches.

Zwembaden, sauna’s en whirlpools hebben een verhoogd risico op een legionella uitbraak. Daarom moeten zij verplicht een risicoanalyse en een beheersplan laten opstellen door een erkend bedrijf. In de plannen staat beschreven welke maatregelen moeten worden genomen om de kans op een besmetting te minimaliseren. Verder staat omschreven in welke leidingen legionella kan groeien. De leidingen moeten iedere 6 maanden gecontroleerd worden.

Legionella in koeltorens

Verder zijn gemeentes verplicht om natte koeltorens te inventariseren en registreerden. Een natte koeltoren vernevelt water en verspreidt dit als lichte mist. Hierdoor kunnen legionellabacteriën zich tot wel 10 kilometer door de lucht verspreiden. Wanneer deze nevel ingeademd wordt, kan die ene legionella besmetting veroorzaken bij de lokale bevolking.

Evenementen en legionella

In het verleden zijn er tijdens evenementen diverse legionella uitbraken geconstateerd. Mogelijk de meest bekende legionella uitbraak gebeurde in 1999 tijdens de Westfriese Flora in Bovenkarspel. In totaal overleden er 32 personen en werden er 206 ernstig ziek dankzij een legionella besmetting.

Om dergelijke legionella besmettingen in de toekomst te voorkomen heeft de overheid strenge regels opgesteld voor evenementen. Organisatoren dienen legionellapreventie uit te voeren zoals deze beschreven staat in de evenementvergunning.

Legionella en drinkwaterinstallaties

Drinkwaterinstallaties dienen te voldoen aan het bouwbesluit (NEN 1006 norm). In deze norm staat beschreven op welke wijze drinkwaterinstallaties ontworpen en beheerd dienen te worden. Dankzij deze norm wordt voorkomen dat legionellabacteriën kunnen groeien in drinkwaterinstallaties.

Hoe voorkomt u legionella?

Bent u benieuwd hoe u een legionella uitbraak kan voorkomen binnen uw organisatie? Neem dan gerust contact op met de experts van PB. Wij zijn al 20 jaar specialist op het gebied van legionella bestrijding. Dankzij onze verschillende modules en systemen bent u verzekerd van schoon en veilig water. Wij leveren zowel standaard producten als maatwerk. Met ieder vraagstuk omtrent legionellabestrijding bent u bij ons aan het juiste adres.

U kunt ons bereiken via het telefoonnummer 0314 – 621 465. Of stuur uw vraag naar info@pb-international.com